Dört zamanlı motorlar (4-zamanlı)

Dört zamanlı motorlar, içten yanmalı motorların en yaygın türüdür ve motorun işleyişi sırasında dört temel işlemi tamamlar. Bu işlemler sırasıyla şunlardır:

• Emme zamanı (giriş): Bu aşamada, motor pistonu silindirin içinde aşağı doğru hareket eder ve bir vakum oluşturur. Emme supabı açılır ve hava-yakıt karışımı silindire çekilir. Egzoz supabı bu sırada kapalıdır.
• Sıkıştırma zamanı: Emme ve egzoz supapları kapalıdır. Piston, silindir içinde yukarı doğru hareket ederek hava-yakıt karışımını sıkıştırır. Bu, karışımın yanma verimliliğini artırır.
• Yanma zamanı (güç): Bu aşamada, hava-yakıt karışımı sıkıştırılmış durumdadır. Ateşleme sistemi, buji aracılığıyla kıvılcımı oluşturarak karışımı ateşler. Bu yanma, genişleyen gazlar nedeniyle büyük bir güç üretir ve pistonu aşağı doğru iter. Bu hareket, krank miline döner hareket olarak iletilir ve daha sonra aracın tekerleklerine aktarılır.
• Egzoz zamanı: Piston, tekrar yukarı doğru hareket eder ve egzoz supabı açılır. Bu sırada emme supabı kapalıdır. Pistonun yukarı doğru hareketiyle yanmış gazlar silindirden dışarı atılır ve egzoz sistemine yönlendirilir.

Dört zamanlı motorlar, bu döngüyü sürekli olarak tekrarlar ve böylece motorun çalışmasını sağlar. Bu motor türü, benzinli ve dizel motorlarda yaygın olarak kullanılır ve daha iyi enerji verimliliği, daha az gürültü ve daha düşük emisyonlar sunar.

İki zamanlı motorlar (2-zamanlı)

İki zamanlı motorlar, içten yanmalı motorların başka bir türüdür ve adından da anlaşılacağı gibi, motorun işleyişi sırasında iki ana işlemi gerçekleştirir. İki zamanlı motorların çalışma prensipleri şunlardır:

• Sıkıştırma ve Emme (Giriş) zamanı: Piston, silindirde yukarı doğru hareket ederken hava-yakıt karışımını sıkıştırır ve aynı anda yeni bir hava-yakıt karışımının emme sürecini başlatır. Sıkıştırma işlemi sırasında ateşleme sistemi, buji aracılığıyla kıvılcımı oluşturarak sıkıştırılmış hava-yakıt karışımını ateşler. Bu işlem sırasında, emme sürecinde olan yeni hava-yakıt karışımı krank karterine gider ve burada bir sonraki işlem için bekler.
• Yanma (Güç) ve Egzoz zamanı: Yanma sırasında, genişleyen gazlar pistonu aşağı doğru iter. Pistonun aşağı doğru hareketi sırasında, egzoz gazları dışarı atılır ve krank karterindeki yeni hava-yakıt karışımı silindire çekilir. Bu süreç, egzoz gazlarının atılması ve yeni hava-yakıt karışımının silindire alınmasıyla eşzamanlı olarak gerçekleşir.

İki zamanlı motorlar, daha az hareketli parçaya sahip olmaları ve her krank mili devrinde bir güç zamanı sunmaları nedeniyle dört zamanlı motorlara göre daha basit ve daha hafiftir. Bununla birlikte, iki zamanlı motorlar, genellikle daha yüksek yakıt tüketimi, daha fazla emisyon ve daha fazla gürültüye sahiptir. İki zamanlı motorlar, motosikletler, su jetleri, bazı küçük botlar ve bahçe ekipmanları gibi uygulamalarda kullanılır.

Dört zamanlı motorlar ve iki zamanlı motorlar arasındaki farklar

Dört zamanlı motorlar ve iki zamanlı motorlar arasında önemli farklılıklar vardır. İşte bu motor türleri arasındaki başlıca farklar:

• Çalışma döngüsü: İki zamanlı motorlar, her krank mili devrinde bir güç zamanı sunar, bu da motorun daha hızlı hızlanmasına ve daha yüksek güç yoğunluğuna yol açar. Dört zamanlı motorlar ise her iki krank mili devrinde bir güç zamanı sağlar.
• Mekanik karmaşıklık: Dört zamanlı motorlar, valfler ve karmaşık zamanlama sistemleri gibi daha fazla hareketli parçaya sahiptir, bu da genellikle daha fazla bakım gerektirir. İki zamanlı motorlar daha basit ve daha az hareketli parçaya sahiptir.
• Yakıt karışımı ve yağlama: İki zamanlı motorlar, yakıt ve yağ karışımını kullanır. Bu karışım, motorun hareketli parçalarını yağlamak için yakıtla karıştırılır. Dört zamanlı motorlar ise ayrı yağlama sistemleri kullanır ve yakıtla karıştırılmaz.
• Yakıt verimliliği ve emisyonlar: Dört zamanlı motorlar, genellikle iki zamanlı motorlardan daha yakıt verimli olup, daha düşük emisyonlar üretir. İki zamanlı motorlar daha yüksek yakıt tüketimi ve daha fazla hava kirliliğine neden olabilir.
• Gürültü seviyesi: İki zamanlı motorlar, genellikle daha yüksek gürültü seviyelerine sahipken, dört zamanlı motorlar daha sessiz çalışır.
• Uygulamalar: İki zamanlı motorlar, hızlı hızlanma ve yüksek güç yoğunluğu gerektiren uygulamalarda kullanılır, özellikle motosikletler, su jetleri, küçük botlar ve bahçe ekipmanları gibi alanlarda. Dört zamanlı motorlar, otomobiller, kamyonlar ve diğer taşıtların yanı sıra sabit jeneratörler ve endüstriyel uygulamalar için daha yaygın olarak kullanılır.

Her iki motor türünün avantaj ve dezavantajları vardır. İki zamanlı motorlar daha hafif ve daha basit yapıya sahipken, dört zamanlı motorlar daha verimli ve çevre dostu bir seçenek sunar. Uygulama gereksinimlerine bağlı olarak, her iki motor türünden biri tercih edilebilir.